Friesland Bank koopt binnenschip
Op 8 oktober 2002 wordt bekendgemaakt dat de Stichting Stânfries van Friesland Bank een historisch binnenschip heeft aangeschaft. Het is het dan laatst bekende relikwie van de indertijd roemrijke rederij Stânfries in Leeuwarden, wiens schepen onder die en andere namen, genummerde beurtdiensten onderhielden tussen Fryslân en Amsterdam en Rotterdam. De schepen van de rederij met hun zwarte schoorsteen en blauwgele dwarsband waren beeldbepalend voor Leeuwarden en geheel Friesland. Complete families waren – en zijn nog steeds – verweven met de rederij en de schepen. Waar Stânfries X verschijnt, komen belangstellenden aan boord om met trots te vertellen over hun banden met het fiere, oude beurtschip.
Nieuwe naam voor Drachten I
Eerlijkheid gebiedt te vermelden dat de oorspronkelijke Stânfries X al was gesloopt. Maar men wist de hand te leggen op de schaduw van een zusterschip dat als twee druppels water op de Stânfries X leek: de Drachten I. Toen dat schip eind vijftiger jaren werd afgelegd, belandde het eerst in de Rotterdamse haven waar het onder de naam ‘Lenie’ werd ingezet als classificeerbedrijf dat de ruimen van zeeschepen en opslagtanks van olietankers schoonmaakte. Daarna werd het gebruikt voor de opslag van scheepsonderdelen.
Vervolgens leidde het een zwervend bestaan dat eindigde bij sloper Andries Roggeveld in Sneek. Die zag er meer in dan schroot en maakte zich met een aantal fervente liefhebbers sterk voor de restauratie van het karakteristieke scheepje. Daar was behalve veel overtuigings- en doorzettingsvermogen ook veel geld voor nodig. De voormalige Friesland Bank maakte aan alle twijfels een einde. Er werd een restauratieplan geschreven en 2002 ging het schip op de helling bij de Leeuwarder werf Scheepsbouw Kroes voor een grootscheepse gedaanteverwisseling. En op 5 juni 2003 kon onder de naam Stânfries X het tot in detail prachtig gerestaureerde beurtschip aan het publiek gepresenteerd worden.
Vlaggenschip Museumhaven Leeuwarden
Stânfries X is het vlaggenschip van de Museumhaven Leeuwarden, een plek waar met veel respect met ons nationaal cultureel varend erfgoed wordt omgegaan. Eigenaren van voormalige bedrijfsvaartuigen – de meesten zijn bewoond – vinden er een gastvrij onthaal en tonen hun varende trots aan de wereld. Zij doen hun uiterste best hun schepen in een goede, oorspronkelijke staat te houden. Dan moet je als vlaggenschip natuurlijk het goede voorbeeld geven.
We draaien er niet omheen: dat kost geld. Veel geld.
Gelukkig kennen we bedrijven en instanties die Stânfries X op juiste waarde schatten en regelmatig bijdragen in het onderhoud. Maar Stânfries X is, in overdrachtelijke zin, van ons allemaal. Daarom hebben we de steunstichting Vrienden van Stânfries X opgericht. Koester deze prachtige, varende trots van Friesland. Druk haar aan uw borst. Glimlach met de warmte van herkenning als u haar door Friesland ziet varen of als u even moet stoppen om voorrang te verlenen bij een brug. Word vriend!